Ogólny kontekst
Substancje perfluoroalkilowe (PFAS) mają liczne zastosowania w przemyśle, w tym także w branży spożywczej oraz w produkcji opakowań. Substancje te nie są jednak obojętne dla środowiska i przyczyniają się do jego zanieczyszczenia, a także do zanieczyszczenia żywności, które stanowi wynik bioakumulacji w wodnych i lądowych łańcuchach pokarmowych. W efekcie to dieta (poprzez zanieczyszczenie żywności, w tym również na skutek przenikania substancji z opakowań oraz materiałów przeznaczonych do kontaktów z żywnością) stanowi główne źródło narażenia na PFAS. Substancje te mogą mieć niekorzystny wpływ na poziom cholesterolu w surowicy, wątrobę i układ odpornościowy oraz masę urodzeniową. Z tego względu konieczne stało się wyznaczenie najwyższych dopuszczalnych poziomów substancji perfluoroalkilowych w niektórych środkach spożywczych.
Podstawa prawna
Ustanowienie NDP dla PFAS nastąpiło na mocy rozporządzenia Komisji (UE) 2022/2388 z dnia 7 grudnia 2022 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów substancji perfluoroalkilowych w niektórych środkach spożywczych. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 28 grudnia 2022 r., a termin jego rozpoczęcia stosowania wyznaczono na 1 stycznia 2023 r.
Zakres nowelizacji
Do substancji perfluoroalkilowych (PFAS) zalicza się takie substancje jak kwas perfluorooktanosulfonowy (PFOS), kwas perfluorooktanowy (PFOA), kwas perfluorononanowy (PFNA) i kwas perfluoroheksanosulfonowy (PFHxS). Ze względu na narażenie ludzi na szkodliwe działanie ww. substancje określono najwyższe dopuszczone poziomy substancji perfluoroalkilowych w wybranych środkach spożywczych, wśród których znalazły się m.in. jaja, mięso niektórych ryb takich jak np. śledź bałtycki, szczupak, miętus, sardynka, szprot, dziko żyjący łosoś i dziko żyjący pstrąg, okoń, leszcz, a także produkty mięsne takie jak mięso wołowe, baranie, wieprzowe i drobiowe.
Szczegółowe limity dla każdego rodzaju żywności oraz poszczególnych substancji prezentuje poniższa tabela:
Substancje perfluoroalkilowe
|
Środki spożywcze (1) |
Najwyższe dopuszczalne poziomy μg/kg świeżej masy |
|||||
|
PFOS (*) |
PFOA (*) |
PFNA (*) |
PFHxS (*) |
|||
|
10.1 |
Jaja |
1,0 |
0,30 |
0,70 |
0,30 |
1,7 |
|
10.2 |
Produkty rybołówstwa(26) i małże(26) |
|
|
|
|
|
|
10.2.1 |
Mięso ryb(24)(25) |
|
|
|
|
|
|
10.2.1.1 |
Mięso ryb z wyjątkiem wymienionych w 10.2.1.2 oraz 10.2.1.3 Mięso ryb wymienionych w 10.2.1.2 oraz 10.2.1.3, jeżeli jest przeznaczone do produkcji żywności dla niemowląt i małych dzieci |
2,0 |
0,20 |
0,50 |
0,20 |
2,0 |
|
10.2.1.2 |
Mięso następujących ryb, jeżeli nie jest przeznaczone do produkcji żywności dla niemowląt i małych dzieci: śledź bałtycki (Clupea harengus membras) pelamida (gatunki Sarda i Orcynopsis) miętus (Lota lota) szprot (Sprattus sprattus) stornia (Platichthys flesus i Glyptocephalus cynoglossus) cefal (Mugil cephalus) ostrobok (Trachurus trachurus) szczupak (gatunki Esox) gładzica (gatunki Pleuronectes i Lepidopsetta) sardynka (gatunki Sardina) labraks (gatunki Dicentrarchus) sum (gatunki Silurus i Pangasius) minóg morski (Petromyzon marinus) lin (Tinca tinca) sielawa (Coregonus albula i Coregonus vandesius) Phosichthys argenteus dziko żyjący łosoś i dziko żyjący pstrąg (dzikio żyjące gatunki Salmo oraz Oncorhynchus) gatunki Anarhichas |
7,0 |
1,0 |
2,5 |
0,20 |
8,0 |
|
10.2.1.3 |
Mięso następujących ryb, jeżeli nie jest przeznaczone do produkcji żywności dla niemowląt i małych dzieci: sardela (gatunki Engraulis) brzana (Barbus barbus) leszcz (gatunki Abramis) golec (gatunki Salvelinus) węgorz (gatunki Anguilla) sandacz (gatunki Sander) okoń (Perca fluviatilis) płoć (Rutilus rutilus) stynka (gatunki Osmerus) sieja (gatunki Coregonus) |
35 |
8,0 |
8,0 |
1,5 |
45 |
|
10.2.2 |
Skorupiaki(26)(47) i małże(26). W przypadku skorupiaków najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do mięsa z przydatków i odwłoka(44). W przypadku krabów i skorupiaków miękkoodwłokowych (Brachyura i Anomura) mięso z przydatków. |
3,0 |
0,70 |
1,0 |
1,5 |
5,0 |
|
10.3 |
Mięso i podroby jadalne(6) |
|
|
|
|
|
|
10.3.1 |
Mięso wołowe, wieprzowe i drobiowe |
0,30 |
0,80 |
0,20 |
0,20 |
1,3 |
|
10.3.2 |
Mięso baranie |
1,0 |
0,20 |
0,20 |
0,20 |
1,6 |
|
10.3.3 |
Podroby wołowe, baranie, wieprzowe i drobiowe |
6,0 |
0,70 |
0,40 |
0,50 |
8,0 |
|
10.3.4 |
Mięso zwierząt łownych, z wyjątkiem mięsa z niedźwiedzi |
5,0 |
3,5 |
1,5 |
0,60 |
9,0 |
|
10.3.5 |
Podroby zwierząt łownych, z wyjątkiem podrobów niedźwiedzich |
50 |
25 |
45 |
3,0 |
50 |
Okresy przejściowe
Zgodnie z art. 2 rozporządzenia 2022/2388 „Środki spożywcze wymienione w załączniku, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2023 r., mogą pozostać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu ich przydatności do spożycia.”.
Pełen tekst rozporządzenia dostępny jest pod adresem:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32022R2388&qid=1670841332637
Przeczytaj także
13.12.2022
W listopadzie 2022 r. uchwalono łącznie 71 zmian w prawie żywnościowym: 28 zmian zostało uchwalonych na poziomie prawa krajowego, natomiast pozostałe 43 zmiany dotyczyły prawa unijnego
07.12.2022
Sprostowano przepisy rozporządzenia 2022/1616 w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu przeznaczonych do kontaktu z żywnością w odniesieniu do okresów przejściowych.
05.12.2022
Komisja Europejska opublikowała projekt regulacji, której zasadniczym celem jest przeciwdziałanie stale rosnącej liczbie odpadów opakowaniowych, a także wspieranie recyklingu opakowań oraz wielokrotne stosowanie opakowań
Polecane produkty
Strefa Managera to unikalne narzędzia wiedzy przyczyniające się do zwiększania efektywności decyzji managerskich, ale również służące do zaangażowania pracowników poprzez rónorodne formy informacji. Specjaliści FoodFakty samodzielnie i we wpółpracy z ekspertami Partnerów projektu sukcesywnie rozwijają ofertę strefy.
To comiesięczna analiza wszystkich przypadków produktów niebezpiecznych zgłoszonych do systemu RASFF, przegląd analiz ryzyka EFSA, zestawienie nowych limitów prawnych pozostałości w żywności EU-LEX, podsumowanie nowych przypadków zafałszowań, najciekawsze case study.
Miesięczne raporty FoodFakty LEX SCAN dostępne w formie inteligentnych plików Excel - zmiany krajowych i unijnych aktów prawnych.
W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies, które będą zamieszczane w Państwa urządzeniu (komputerze, laptopie, smartfonie). W każdym momencie mogą Państwo dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki internetowej i wyłączyć opcję zapisu plików cookies. Ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi cookies na tej stronie można się zapoznać tutaj.
.png)