Kategoria: Bezpieczeństwo Żywności, Opakowania, Prawo Żywnościowe
Ogólny kontekst
Substancje perfluoroalkilowe (PFAS) mają liczne zastosowania w przemyśle, w tym także w branży spożywczej oraz w produkcji opakowań. Substancje te nie są jednak obojętne dla środowiska i przyczyniają się do jego zanieczyszczenia, a także do zanieczyszczenia żywności, które stanowi wynik bioakumulacji w wodnych i lądowych łańcuchach pokarmowych. W efekcie to dieta (poprzez zanieczyszczenie żywności, w tym również na skutek przenikania substancji z opakowań oraz materiałów przeznaczonych do kontaktów z żywnością) stanowi główne źródło narażenia na PFAS. Substancje te mogą mieć niekorzystny wpływ na poziom cholesterolu w surowicy, wątrobę i układ odpornościowy oraz masę urodzeniową. Z tego względu konieczne stało się wyznaczenie najwyższych dopuszczalnych poziomów substancji perfluoroalkilowych w niektórych środkach spożywczych.
Podstawa prawna
Ustanowienie NDP dla PFAS nastąpiło na mocy rozporządzenia Komisji (UE) 2022/2388 z dnia 7 grudnia 2022 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów substancji perfluoroalkilowych w niektórych środkach spożywczych. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 28 grudnia 2022 r., a termin jego rozpoczęcia stosowania wyznaczono na 1 stycznia 2023 r.
Zakres nowelizacji
Do substancji perfluoroalkilowych (PFAS) zalicza się takie substancje jak kwas perfluorooktanosulfonowy (PFOS), kwas perfluorooktanowy (PFOA), kwas perfluorononanowy (PFNA) i kwas perfluoroheksanosulfonowy (PFHxS). Ze względu na narażenie ludzi na szkodliwe działanie ww. substancje określono najwyższe dopuszczone poziomy substancji perfluoroalkilowych w wybranych środkach spożywczych, wśród których znalazły się m.in. jaja, mięso niektórych ryb takich jak np. śledź bałtycki, szczupak, miętus, sardynka, szprot, dziko żyjący łosoś i dziko żyjący pstrąg, okoń, leszcz, a także produkty mięsne takie jak mięso wołowe, baranie, wieprzowe i drobiowe.
Szczegółowe limity dla każdego rodzaju żywności oraz poszczególnych substancji prezentuje poniższa tabela:
Substancje perfluoroalkilowe
|
Środki spożywcze (1) |
Najwyższe dopuszczalne poziomy μg/kg świeżej masy |
|||||
|
PFOS (*) |
PFOA (*) |
PFNA (*) |
PFHxS (*) |
|||
|
10.1 |
Jaja |
1,0 |
0,30 |
0,70 |
0,30 |
1,7 |
|
10.2 |
Produkty rybołówstwa(26) i małże(26) |
|
|
|
|
|
|
10.2.1 |
Mięso ryb(24)(25) |
|
|
|
|
|
|
10.2.1.1 |
Mięso ryb z wyjątkiem wymienionych w 10.2.1.2 oraz 10.2.1.3 Mięso ryb wymienionych w 10.2.1.2 oraz 10.2.1.3, jeżeli jest przeznaczone do produkcji żywności dla niemowląt i małych dzieci |
2,0 |
0,20 |
0,50 |
0,20 |
2,0 |
|
10.2.1.2 |
Mięso następujących ryb, jeżeli nie jest przeznaczone do produkcji żywności dla niemowląt i małych dzieci: śledź bałtycki (Clupea harengus membras) pelamida (gatunki Sarda i Orcynopsis) miętus (Lota lota) szprot (Sprattus sprattus) stornia (Platichthys flesus i Glyptocephalus cynoglossus) cefal (Mugil cephalus) ostrobok (Trachurus trachurus) szczupak (gatunki Esox) gładzica (gatunki Pleuronectes i Lepidopsetta) sardynka (gatunki Sardina) labraks (gatunki Dicentrarchus) sum (gatunki Silurus i Pangasius) minóg morski (Petromyzon marinus) lin (Tinca tinca) sielawa (Coregonus albula i Coregonus vandesius) Phosichthys argenteus dziko żyjący łosoś i dziko żyjący pstrąg (dzikio żyjące gatunki Salmo oraz Oncorhynchus) gatunki Anarhichas |
7,0 |
1,0 |
2,5 |
0,20 |
8,0 |
|
10.2.1.3 |
Mięso następujących ryb, jeżeli nie jest przeznaczone do produkcji żywności dla niemowląt i małych dzieci: sardela (gatunki Engraulis) brzana (Barbus barbus) leszcz (gatunki Abramis) golec (gatunki Salvelinus) węgorz (gatunki Anguilla) sandacz (gatunki Sander) okoń (Perca fluviatilis) płoć (Rutilus rutilus) stynka (gatunki Osmerus) sieja (gatunki Coregonus) |
35 |
8,0 |
8,0 |
1,5 |
45 |
|
10.2.2 |
Skorupiaki(26)(47) i małże(26). W przypadku skorupiaków najwyższy dopuszczalny poziom ma zastosowanie do mięsa z przydatków i odwłoka(44). W przypadku krabów i skorupiaków miękkoodwłokowych (Brachyura i Anomura) mięso z przydatków. |
3,0 |
0,70 |
1,0 |
1,5 |
5,0 |
|
10.3 |
Mięso i podroby jadalne(6) |
|
|
|
|
|
|
10.3.1 |
Mięso wołowe, wieprzowe i drobiowe |
0,30 |
0,80 |
0,20 |
0,20 |
1,3 |
|
10.3.2 |
Mięso baranie |
1,0 |
0,20 |
0,20 |
0,20 |
1,6 |
|
10.3.3 |
Podroby wołowe, baranie, wieprzowe i drobiowe |
6,0 |
0,70 |
0,40 |
0,50 |
8,0 |
|
10.3.4 |
Mięso zwierząt łownych, z wyjątkiem mięsa z niedźwiedzi |
5,0 |
3,5 |
1,5 |
0,60 |
9,0 |
|
10.3.5 |
Podroby zwierząt łownych, z wyjątkiem podrobów niedźwiedzich |
50 |
25 |
45 |
3,0 |
50 |
Okresy przejściowe
Zgodnie z art. 2 rozporządzenia 2022/2388 „Środki spożywcze wymienione w załączniku, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2023 r., mogą pozostać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu ich przydatności do spożycia.”.
Pełen tekst rozporządzenia dostępny jest pod adresem:
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32022R2388&qid=1670841332637
Prawnik, ekonomista. Ekspert prawa żywnościowego i lider projektu FoodFakty LEX Scan. Wykładowca w Wyższej Szkole Inżynierii i Zdrowia w Warszawie. Doktorant w Zakładzie Prawa Rolnego i Żywnościowego w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (PAN) w Warszawie. Przygotowuje rozprawę doktorską dotyczącą urzędowej kontroli w rolnictwie ekologicznym. Autorka artykułów naukowych z zakresu prawa żywnościowego.
Kontakt: magdalena.wolska@foodfakty.pl
tel. 660 146 148
LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/mwolskaeko/
Przeczytaj także
13.12.2022
W listopadzie 2022 r. uchwalono łącznie 71 zmian w prawie żywnościowym: 28 zmian zostało uchwalonych na poziomie prawa krajowego, natomiast pozostałe 43 zmiany dotyczyły prawa unijnego
07.12.2022
Sprostowano przepisy rozporządzenia 2022/1616 w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu przeznaczonych do kontaktu z żywnością w odniesieniu do okresów przejściowych.
05.12.2022
Komisja Europejska opublikowała projekt regulacji, której zasadniczym celem jest przeciwdziałanie stale rosnącej liczbie odpadów opakowaniowych, a także wspieranie recyklingu opakowań oraz wielokrotne stosowanie opakowań
Polecane produkty
Strefa Managera to unikalne narzędzia przyczyniające się do zwiększania wiedzy managerów i efektywności ich decyzji. Specjaliści FoodFakty samodzielnie i we wpółpracy z ekspertami Partnerów projektu sukcesywnie rozwijają ofertę strefy.
To comiesięczna analiza wszystkich przypadków produktów niebezpiecznych zgłoszonych do systemu RASFF, przegląd analiz ryzyka EFSA, zestawienie nowych limitów prawnych pozostałości w żywności EU-LEX, podsumowanie nowych przypadków zafałszowań, najciekawsze case study.
Miesięczne raporty FoodFakty LEX SCAN dostępne w formie inteligentnych plików Excel - zmiany krajowych i unijnych aktów prawnych.
W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies, które będą zamieszczane w Państwa urządzeniu (komputerze, laptopie, smartfonie). W każdym momencie mogą Państwo dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki internetowej i wyłączyć opcję zapisu plików cookies. Ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi cookies na tej stronie można się zapoznać tutaj.
.png)