Wpływ braku porozumienia handlowego z Wielką Brytanią na sektor mleczarski

Według stanu na 15.00, 21 grudnia 2020 r. nie zostało jeszcze osiągnięte porozumienie w sprawie zasad na jakich będzie odbywał się handel między Wielką Brytanią a Unią Europejską od 1 stycznia 2021 roku. Rynek brytyjski jest dla przetwórców mleka w UE, w tym Polski, znaczącym rynkiem zbytu produktów mleczarskich. Brak porozumienia wpłynie na pogorszenie atrakcyjności ich sprzedaży na rynek Wielkiej Brytanii.

Wielka Brytania siódmym największym rynkiem zbytu produktów mleczarskich z Polski

W pierwszych trzech kwartałach 2020 r. wartość eksportu produktów mleczarskich z Polski do Wielkiej Brytanii wyniosła 72,4 mln EUR i była o 1% mniejsza niż w analogicznym okresie 2019 r. Można zatem uznać, że mimo zawirowań związanych z COVID-19 i zbliżającym się wyjściem Wielkiej Brytanii z unii celnej, produkty z polski znajdowały zbyt na tym rynku. Rynek brytyjski jest siódmym największym odbiorcą produktów mleczarskich z Polski. W pierwszych dziewięciu miesiącach wartość sprzedanych do tego kraju produktów stanowiło 4,5% całkowitej wartości eksportu produktów mleczarskich z Polski. W przypadku jogurtów i napojów fermentowanych udział ten sięgał nawet 17%, a w serach i twarogach 6%.

Eksport do Wielkiej Brytanii to 1/5 całej sprzedaży na rynki pozaunijne

W kontekście ewentualnego braku porozumienia handlowego między Wielką Brytanią a UE, warto też przeanalizować eksport, który trafia nie tylko z Polski, ale z całej UE, gdyż jesteśmy częścią jednolitego rynku celnego i zawirowania rynkowe u ważnych eksporterów wpływają często na kształtowanie się sytuacji rynkowej w pozostałych krajach członkowskich. W pierwszych trzech kwartałach 2020 r. wartość eksportu produktów mleczarskich z UE do Wielkiej Brytanii wyniosła 2,2 mld EUR co stanowiło 20% całkowitej wartości eksportu produktów mleczarskich na rynki pozaunijne – blisko dwa razy więcej niż sprzedaż do Chin w tym okresie.

Największy eksport jogurtów i napojów fermentowanych

Podobnie jak w przypadku Polski, wśród poszczególnych produktów, udział rynku brytyjskiego w całkowitym ich eksporcie do krajów trzecich był największy w kategorii jogurty i napoje fermentowane (55%). W serach i twarogach udział ten wyniósł 30%, a w maśle i pozostałych tłuszczach mlecznych 17%.

Wolumen sprzedaży nabiału na rynek brytyjski

Pod względem wolumenu sprzedaży na rynek brytyjski sery i twarogi stanowiły ok. 5% unijnego wolumenu produkcji, jogurty i napoje fermentowane 4%, a masło i pozostałe tłuszcze mleczne 3%. Dla przypomnienia, w 2013 r. czyli w ostatnim pełnym roku przed wprowadzeniem rosyjskiego embarga eksport serów i twarogów na ten rynek stanowił ok. 3% ówczesnej unijnej produkcji tych produktów.

Wciąż bez porozumienia

Według stanu na 15.00, 21 grudnia 2020 r. nie zostało jeszcze osiągnięte porozumienie w sprawie zasad na jakich będzie odbywał się handel między tymi partnerami. Jeżeli porozumienie nie zostałoby osiągnięte, oznaczałoby to, że eksport z UE do Wielkiej Brytanii będzie odbywał się zgodnie z zasadami WTO.

Ograniczone informacje o stawkach celnych

Jeszcze do niedawna na stronach internetowych brytyjskiego rządu można było sprawdzić, jakie będą obowiązywać stawki celne, m.in. na produkty mleczarskie. Obecnie (21.12.2020 r.) dostęp do informacji jest ograniczony do brytyjskich użytkowników. W tym momencie wysokość stawek celnych w imporcie produktów do Wielkiej Brytanii z krajów trzecich wynosi: w przypadku serów Cheddar -167,1 EUR/100 kg, większości Mozzarelli i serów twarogowych - 185,20 EUR/100 kg.

Niepewna przyszłość eksportu nabiału z UE do Wielkiej Brytanii

Takie stawki celne dla produktów z UE, w przypadku serów Cheddar, przy średniej cenie w UE w pierwszej połowie grudnia 2020 r. - 309 EUR/100 kg - oznaczałaby wzrost ceny dla nabywców w Wielkiej Brytanii o dodatkowe 54% (przy braku dostosowania ze strony uczestników rynku). Przykład ten pokazuje, że konkurencyjność cenowa produktów mleczarskich z UE ulegnie pogorszeniu. Do tego należy pamiętać o dodatkowych wymogach administracyjnych i sanitarnych, które również pogarszają atrakcyjność eksportu do Wielkiej Brytanii, co może wpłynąć na spadki wolumenu eksportu. Należy też pamiętać, że w lipcu 2020 r. Wielka Brytania rozpoczęła rozmowy w sprawie umowy handlowej z Nową Zelandią, która jest drugim po UE największym eksporterem produktów mleczarskich, a koszty produkcji mleka są niższe niż w UE.

Źródło: www.agronomist.pl