Mimo iż para jest sterylnym medium, jej wysoka temperatura zabija żywe mikroorganizmy, a jej wytwarzanie powinno odbywać się zgodnie z wymogami dla żywności, to istnieją jednak inne aspekty jakości pary, które mogą mieć szkodliwy wpływ na jakość żywności i wydajność produkcji. Na jakość pary wpływa jakość wody zasilającej kocioł, metoda i sprzęt wytwarzania oraz sieć dystrybucji pary. Potencjalnie występujące zanieczyszczenia fizyczne znajdujące się w parze muszą zostać usunięte poprzez filtrację.

Para jest podstawowym i bardzo ważnym medium stosowanym w zakładach produkujących żywność i napoje. Umożliwia wiele operacji i procesów, które są integralną częścią produkcji żywności.

W zależności od zastosowania należy uwzględnić trzy kluczowe aspekty jakości pary:

• obecność kondensatu pary,
• dodatki do wody zasilającej kotły,
• zanieczyszczenia fizyczne, takie jak elementy orurowania lub ich korozji, elementy uszczelnień, osady i kamień kotłowy oraz inne potencjalne zanieczyszczenia.

Usuwanie dużych skupisk kondensatu pary z rurociągów zapobiega uderzeniom hydraulicznym, które z kolei mogą powodować fale uderzeniowe i uszkadzać sieć dystrybucyjną. Usuwanie kondensatu z pary jest także niezbędne do ogrzewania produktu lub czyszczenia instalacji, ponieważ najskuteczniejsze unieszkodliwianie drobnoustrojów uzyskuje się przy użyciu pary suchej lub nasyconej.

Niektóre aplikacje czyszczenia parą wymagają pary suchej, aby zapewnić wydajność, umożliwić szybkie suszenie czyszczonego sprzętu czy też  wprowadzić jak najmniej wilgoci do wrażliwych na wodę instalacji produkujących produkty suche.

Kontrolowanie zawartości wody będącej w fazie ciekłej w parze jest konieczne i prowadzone jest poprzez odpowiednie zaprojektowanie systemu parowania, zarządzanie przepływem pary i ciśnieniem oraz stosowanie separatorów porywanej  wody, odwadniaczy i innych metod ograniczania jej obecności.

Woda zasilająca kotły jest zwykle uzdatniana chemicznie w celu zapobiegania korozji i osadzaniu się kamienia w systemie parowym. Wszelkie substancje chemiczne, które są lotne i w związku z tym przenoszone do pary, muszą być kompatybilne i bezpieczne dla finalnego produktu. W aplikacjach mających kontakt z produktem, użyte środki chemiczne muszą spełniać wymogi prawne dotyczące spożycia przez ludzi.

Zanieczyszczenia fizyczne znajdujące się w parze muszą zostać usunięte poprzez filtrację umieszczoną jak najbliżej końcowego punktu użycia, aby zapobiec:

• zagrożeniu bezpieczeństwa produktów spożywczych i jakości sensorycznej,
• zabrudzeniu lub zatkaniu się elementów instalacji, co skutkuje zmniejszeniem wydajności produkcji i przestojami.

Wymagania filtracji pary zależą od tego, czy końcowe zastosowanie obejmuje aplikację bez kontaktu z produktem, z bezpośrednim kontaktem pary z produktem lub powierzchniami mającymi kontakt z produktem.

Ogólne zastosowanie pary w zakładach produkcyjnych

Ogólne zastosowanie pary w zakładzie produkcyjnym dotyczy aplikacji nie mających kontaktu z produktem. Typowymi przykładami są pośrednie wymienniki ciepła, retorty, odprowadzanie pary lub czyszczenie maszyn przemysłowych. Takie zastosowanie wymaga usunięcia zanieczyszczeń fizycznych w celu utrzymania wydajności wymiany ciepła lub zapobieganiu zanieczyszczania się lub zatykania się  małych otworów, dysz lub innych urządzeń. Takie sytuacje prowadzą do zmniejszenia wydajności i/lub ewentualnego przestoju produkcji. Wymagania dotyczące filtracji w takich przypadkach są często rekomendowane przez dostawców sprzętu.  Ewentualnie filtr dobierany jest pod kątem usunięcia zanieczyszczeń o wielkości i ilości wpływającej na działanie innych urządzeń lub jakość produktu, zwykle w zakresie od 10 do 25 mikronów.

Zastosowania technologiczne pary w produkcji spożywczej

To zastosowania pary, w których para styka się bezpośrednio z produktami spożywczymi i napojami lub styka się z urządzeniami, których powierzchnie wystawione są na kontakt z produktem lub jego opakowaniem.

Para o "jakości kulinarnej", czyli dopuszczalnej do kontaktu z żywnością, jak jest często nazywana, jest najczęściej stosowaną parą w przemyśle spożywczym i musi być między innymi "wolna" od porywanych zanieczyszczeń, względnie sucha i bezpieczna w kontekście spożywanych  przez ludzi i mających z nią kontakt produktów.

Typowe przykłady zastosowań obejmują bezpośrednie wtryskiwanie pary w celu błyskawicznego podgrzania produktów spożywczych i napojów, obieranie parą wodną lub blanszowanie owoców i warzyw, przedmuchiwanie parą lub infuzję parową, suszenie parą lub ponowne uwadnianie produktów spożywczych, wytłaczanie, płukanie przestrzeni nad roztworem w operacjach zamykania/kapslowania oraz czyszczenie lub sterylizację sprzętu (SIP).

Już wprowadzona w 204 r. amerykańska norma 3-A Zaakceptowana Praktyka Wytwarzania Pary Kulinarnej 609-03 szczegółowo określa definicję pary o jakości kulinarnej, wymagania filtracji dla filtrów pary kulinarnej oraz wymagania systemowe dotyczące projektu, materiałów oraz wykonania  instalacji. Dodatkowo w UE obowiązują krajowe i międzynarodowe normy dotyczące zgodności materiałów z kontaktem z żywnością.

Rozwiązania PALL

Pall, do usuwania zanieczyszczeń fizycznych z pary, proponuje filtry ze spiekanej stali nierdzewnej. Filtry charakteryzują się wyjątkowo wytrzymałą konstrukcją, ponieważ są narażone na ekstremalne warunki użytkowania. Można je regenerować poprzez profesjonalne czyszczenie. Zapewniają bezkonkurencyjną wydajność i bezproblemową żywotność, dzięki czemu producenci żywności mogą skoncentrować się na innych, ważniejszych wyzwaniach. 

Elementy metalowe serii PSS Plus są najnowszym osiągnięciem firmy Pall w dziedzinie filtracji na filtrach z metalu porowatego. Do wytwarzania elementów PSS Plus Pall wykorzystuje nowoczesną metodę produkcji, dzięki czemu mają one bardziej jednolitą strukturę porów, co zwiększa wydajność filtracji i zawęża zakres przepuszczalności.

Struktura z drobnoziarnistej spiekanej stali nierdzewnej umożliwia filtrację w zastosowaniach wymagających odporności na wysoką temperaturę, ciśnienie, standardach pary klasy kulinarnej oraz filtracji rozpuszczalników. Elementy PSS  zalecane do również do filtracji pary czystej i dobrze nadają się do aplikacji ciekłych lub gazowych, w tym rozpuszczalników półproduktów chemicznych, płynów do wymiany ciepła i kriogenicznych, polimerów, farmaceutyków i gazów wysokotemperaturowych.

Cechy i korzyści:

• Konstrukcja wykonana w całości ze stali nierdzewnej: kompatybilna w takich zastosowaniach jak para, chemikalia, gazy o wysokiej temperaturze
• Wysoka odporność na ciśnienie i korozję: wytrzymuje wysokie przepływy wsteczne
• Zakład produkcyjny z certyfikatem ISO 9001
• Produkowane zgodnie z cGMP