Rezolucja dotyczy takich kwestii jak m.in. warunki posługiwania się określeniem „bez dodatku cukru”, stosowania oświadczeń z „w zawieszeniu” oraz stworzenia platformy wymiany najlepszych praktyk związanych z egzekwowaniem przepisów prawa żywnościowego. 

Powody wydania rezolucji 

Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne są powszechnie stosowane w ramach znakowania środków spożywczych. Jak podaje Komisja Europejska w podsumowaniu raportu końcowego – CLYMBOL (Rola oświadczeń i symboli związanych ze zdrowiem w zachowaniach konsumentów), szacuje się, że jedna czwarta wszystkich środków spożywczych dostępnych na rynku unijnym zawiera takie oświadczenia. Stosowanie oświadczeń tego rodzaju ma znaczący wpływ na podejmowane przez konsumentów decyzje zakupowe, ponieważ generalnie produkty oznakowane w ten sposób są postrzegane jako posiadające korzystniejsze właściwości odżywcze. Niestety w obecnym stanie prawnym, oświadczenia mogą być stosowane również w stosunku do produktów wysoko przetworzonych, zawierających np. duże ilości  cukru, soli i tłuszczu, co jest sprzeczne z ogólnymi założeniami dotyczącymi stosowania oświadczeń. W związku z powyższym konieczne okazuje się dokonanie zmian prawnych. W tym celu Parlament Europejski wydał rezolucję  z dnia 18 stycznia 2024 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (2023/2081(INI)). Należy jednak pamiętać, że rezolucja nie stanowi powszechnie obowiązującego prawa, lecz stanowi wytyczne określające dalsze kierunki rozwoju legislacji oraz nakreśla ogólną wizję przyszłych zmian w prawie. 

Treść rezolucji 

Rezolucja zawiera szereg propozycji i uwag Parlamentu Europejskiego dotyczących warunków stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych. Wśród najważniejszych z nich, Parlament Europejski zwraca uwagę na m.in.:

-ustalenie profili składników odżywczych z określonymi progami składników odżywczych. W obecnym stanie prawnym, oświadczenia mogą wprowadzać konsumentów w błąd, poprzez podkreślanie jednego pozytywnego aspektu składnika odżywczego, przy jednoczesnym pomijaniu innych, mniej korzystnych składników, które również znajdują się w produkcie;

-rozwój kampanii informacyjnych mających na celu edukację żywnościową konsumentów;

-ograniczenie stosowania dopuszczonego oświadczenia żywieniowego „bez dodatku cukru” w przypadku produktów, które zawierają substancje słodzące lub wysoki poziom wolnych cukrów;

-stosowanie oświadczeń dotyczących żywności dla niemowląt, powinno pozostawać bez wpływu na wybory dotyczące ich żywienia (np. „stosowanie DHA przyczynia się do prawidłowego rozwoju wzroku niemowląt w wieku do 12 miesięcy”);

-substancje botaniczne. Brak ujednoliconej sytuacji prawnej substancji botanicznych powoduje, że w niektórych państwach ta sama żywność może być zaklasyfikowana jako żywność, a w innych jako lek. Oprócz tego zwrócono uwagę na brak katalogu substancji botanicznych, który rozstrzygałby czy dana substancja może być stosowana czy nie, jak również brak wykazu skutków zdrowotnych poszczególnych substancji botanicznych;

-oświadczenia „w zawieszeniu” nie powinny być stosowane w ramach środków przejściowych, ponieważ mogą one wprowadzać konsumentów w błąd oraz stwarzać zagrożenie dla zdrowia, sprawiając wrażenie, że zostały poddane ocenie naukowej oceniającej także ewentualne ryzyko;

-uwzględnienie w przepisach realiów marketingu internetowego, który w obecnych czasach odgrywa istotną rolę. Ma to szczególnie duże znaczenie, ponieważ w ramach internetowego przekazu często dochodzi do nadużyć związanych ze stosowaniem oświadczeń;

-konieczność stworzenia platformy służącej wymianie najlepszych praktyk związanych z egzekwowaniem przepisów prawa żywnościowego. 

Pełen tekst przyjęty przez Parlament Europejski dostępny jest pod adresem:

https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2024-0040_PL.pdf