Procedury graniczne w relacjach Unii Europejskiej i Zjednoczonego Królestwa

W konsekwencji referendum przeprowadzonego w 2016 roku, Wielka Brytania opuściła Unię Europejską 31 stycznia 2020 roku. Po tym terminie rozpoczął się tzw. okres przejściowy, mający zapewnić kontynuację obecnych, w niezmienionej formie, relacji pomiędzy Unią Europejską a Wielką Brytanią, który zakończy się 31 grudnia 2020 r.
W celu zapewnienia ciągłości handlu, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (UK) opublikowało przewodnik „The Border with the European Union Importing and Exporting Goods”, zawierający kompleksowy opis wymogów i procedur (administracyjnych, celnych, kontrolnych) na granicach, które mają wejść w życie
od 1 stycznia 2021 r. w handlu między UE i UK.

Rząd UK podjął decyzję o wprowadzaniu kontroli w handlu z państwami UE w trzech etapach: od 1 stycznia, od 1 kwietnia oraz 1 lipca 2021 r. To elastyczne i pragmatyczne podejście zapewni branży dodatkowy czas na dokonanie niezbędnych ustaleń.

Główne założenia poszczególnych etapów to:

Od stycznia 2021 roku

• Przedsiębiorcy importujący standardowe towary, obejmujące wszystko, od odzieży, żywności po elektronikę, będą musieli przygotować się na podstawowe wymogi celne, takie jak prowadzenie odpowiedniej ewidencji importowanych towarów. Przedsiębiorcy będą musieli również rozważyć, w jaki sposób rozliczają się i płacą VAT od importowanych towarów. Ponadto, będą zobowiązani do wypełnienia deklaracji celnych w ciągu sześciu miesięcy.
• Podczas gdy opłaty celne będą obowiązkowe w niektórych przypadkach, płatności mogą zostać odroczone do czasu dokonania zgłoszenia celnego. Deklaracje bezpieczeństwa i zabezpieczenia w Wielkiej Brytanii nie będą wymagane w przypadku importu przez pierwsze sześć miesięcy.
• Standardowe deklaracje celne będą potrzebne od tego dnia dla towarów kontrolowanych i towarów akcyzowych, takich jak alkohol i wyroby tytoniowe.
• Przeprowadzane będą również kontrole fizyczne w miejscu przeznaczenia lub w innych zatwierdzonych obiektach w odniesieniu do wszystkich żywych zwierząt i roślin wysokiego ryzyka oraz wymóg pre-notyfikacji niektórych przewozów, ale nie będą one wymagane przy wjeździe do Wielkiej Brytanii przez określone punkty kontroli granicznej (Border Control Post - BCP).
• W przypadku wszystkich towarów wymagane będą deklaracje wywozowe oraz brytyjskie deklaracje wywozowe dotyczące bezpieczeństwa i ochrony przy wyjeździe. Przedsiębiorcy przywożący i wywożący towary na podstawie wspólnej konwencji tranzytowej będą musieli przestrzegać wszystkich procedur tranzytowych - nie będą one wprowadzane etapami. Służba ruchu pojazdów towarowych (GVMS) zostanie wprowadzona od stycznia tylko w odniesieniu do ruchu tranzytowego.

Od kwietnia 2021 roku:

• Wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego (na przykład mięso, miód, mleko lub produkty jajeczne) oraz wszystkie rośliny i ich produkty pochodne będą wymagały pre-notyfikacji i odpowiedniej dokumentacji zdrowotnej.
• Wszelkie kontrole bezpośrednie będą nadal prowadzone w miejscu przeznaczenia do lipca 2021 r.

Od lipca 2021 roku:

• Przedsiębiorcy importujący do UK wszelkie towary będą musieli dokonać pełnych zgłoszeń celnych w punkcie przywozu i uiścić odpowiednie opłaty celne. Wymagane będą pełne deklaracje bezpieczeństwa i zabezpieczenia, natomiast w przypadku towarów podlegających kontrolom sanitarnym i fitosanitarnym (SPS) będą one musiały być przedstawiane w punktach kontroli granicznej. Zwiększy się liczba kontroli fizycznych oraz ilość pobieranych podczas nich próbek.
• Kontrole sanitarne i fitosanitarne (SPS) zwierząt, roślin i ich produktów pochodnych będą odbywały się w wyznaczonych punktach kontroli granicznej (BCP), a nie w miejscu przeznaczenia.
• Służba ruchu pojazdów towarowych będzie funkcjonowała w odniesieniu do wszystkich przywozów, wywozów i przewozów tranzytowych w miejscach granicznych, które zdecydowały się na jej wprowadzenie.

Punkty kontroli granicznej (Border Control Points): wwóz niektórych towarów będzie możliwy wyłącznie przez określone punkty kontroli granicznej, które są odpowiednio wyposażone do przeprowadzania kontroli określonych towarów. BCP są punktami kontroli wyznaczonymi
i zatwierdzonymi zgodnie z odpowiednimi przepisami w celu przeprowadzania kontroli zwierząt, roślin i ich produktów pochodnych przywożonych z UE. Kontrole te przeprowadzane są w celu ochrony zdrowia zwierząt, roślin i zdrowia publicznego. Towary, które mogą być wwożone przez BCP, będą się różnić w zależności od punktu. W związku z tym strony importujące/wywożące są odpowiedzialne za zapewnienie, aby ich towary były przewożone przez odpowiednie przejścia graniczne.

Lista wyznaczonych punktów kontroli granicznej dla Zjednoczonego Królestwa dostępna jest na stronie rządowej UK.

W dokumencie wyodrębniono szereg kategorii produktów rolno-spożywczych, dla których szczegółowy harmonogram wprowadzania nowych wymogów i ich zakres są określone oddzielnie: produkty zwierzęce, produkty wysokiego ryzyka nie będące pochodzenia zwierzęcego, żywe zwierzęta, rośliny i produkty roślinne, towary akcyzowe (alkohol, tytoń), a także niektóre inne produkty objęte specjalnymi wymaganiami (butelkowana woda, weterynaryjne produkty lecznicze).
Opublikowany przez stronę brytyjską dokument stanowi również kompleksowy zbiór zasad i wskazówek dla przedsiębiorców dotyczących działań, jakie będą musieli podjąć bez względu na wynik negocjacji prowadzonych między UK a UE. Opisano w nim szczegółowo wymogi ogólne oraz te dotyczące każdego z trzech opisanych etapów.

Na stronie rządowej UK dostępny jest pełen tekst Przewodnika procedur granicznych Zjednoczonego Królestwa. Ponadto, znajduje się tam więcej informacji o szczegółach importu i eksportu, w formie interaktywnych pytań i odpowiedzi adresowanych dla przedsiębiorców.

Źródło: IJHARS