TKPlate - bezpieczeństwo żywności bez testów na zwierzętach

Naukowcy z EFSA i kilku czołowych europejskich organizacji badawczych połączyli siły, aby stworzyć TKPlate - platformę internetową oferującą przestrzeń i zestaw narzędzi dla naukowców i organów regulacyjnych do modelowania i przewidywania właściwości (TK) toksykokinetycznych (jak organizm radzi sobie z chemikaliami) i (TD) toksykodynamicznych (co chemikalia robią z organizmem).

Platforma do modelowania i przewidywania toksyczność stanowi ważny kamień milowy

Nowa platforma do modelowania i przewidywania toksyczności chemikaliów i tego, co dzieje się z nimi wewnątrz ludzi i zwierząt, stanowi ważny kamień milowy na drodze do przyszłości, w której bezpieczeństwo żywności będzie ograniczane lub nie będzie przeprowadzane wcale na zwierzętach.

Pomysł na TKPlate zrodził się w 2014 r. wraz z raportem naukowym na temat metod alternatywnych wobec testów na zwierzętach, które mogliby zastosować eksperci EFSA. W raporcie zaproponowano opracowanie serii modeli TK i TD. Toksykokinetyka mówi nam, w jaki sposób organizm wchłania, rozprowadza, metabolizuje i wydala substancję chemiczną. Toksykodynamika bada toksyczne działanie na cząsteczki, komórki, tkanki, narządy lub całość organizmu.

W latach 2015–2020 EFSA opracowała modele TK i przygotowała wiele studiów przypadków dla szeregu gatunków istotnych dla prac EFSA: ludzie, zwierzęta doświadczalne, takie jak szczury i myszy, zwierzęta hodowlane i inne gatunki odgrywające rolę w łańcuchu żywnościowym i paszowym, takie jak dżdżownice. Zleciliśmy partnerom akademickim i agencjom krajowym istotne części prac, które zaowocowały kilkoma pomyślnymi doktoratami młodych naukowców.

Platforma jest wyjątkowa w obszarze bezpieczeństwa żywności i pasz

Umożliwia osobom oceniającym ryzyko i innym osobom zajmującym się toksykologią modelowanie procesów TK i TD u wszystkich gatunków objętych platformą. Zasadniczo wybiera się gatunek, substancję chemiczną lub grupę substancji chemicznych, parametry wejściowe, takie jak rodzaj narażenia, a następnie uruchamia się modele jednym kliknięciem.

Po tym następuje obliczenie stężenia substancji chemicznych w organizmie na podstawie wlotów (TK) i przewidywane są skutki (TD), jakie mogą one wywołać. Wyniki te mogą bezpośrednio zastąpić dane na zwierzętach, zmniejszając potrzebę przeprowadzania nowych eksperymentów. Działa to również w odwrotnym kierunku; można oszacować narażenie, jeśli istnieją dane, takie jak stężenie we krwi lub moczu. Platforma posiada wiele innych funkcji, w tym modelowanie TK-TD i narzędzie do oceny ryzyka związanego z mieszaninami chemicznymi.

Na koniec otrzymuje się automatyczny raport, który zawiera szczegółowe informacje na temat wszystkich danych wejściowych i wyjściowych, dane i wykresy. Można to bezpośrednio uwzględnić w ocenie naukowej jako część bazy dowodowej.

Jak w przypadku wszystkich informacji naukowych, przewidywania dostarczone przez te modele, również zmienność i niepewność, w zależności od dostępnych danych na temat gatunku i badanej substancji chemicznej są przedstawiane w przejrzysty sposób w szeregu studiów przypadku przy użyciu międzynarodowych standardów w celu oceny wiarygodności każdego modelu.

Czy TKPlate jest już używany w ocenie ryzyka?

Integracja modeli TK z przyjaznym dla użytkownika interfejsem jest ważnym krokiem w kierunku wdrożenia ich zastosowania w ocenie ryzyka chemicznego w EFSA i poza nią.

TKPlate nie jest jeszcze wykorzystywana w ocenach EFSA, ale bada się zastosowania jej modeli w celu optymalizacji platformy i nadania priorytetu szkoleniom dla pracowników EFSA i ekspertów w całej Europie. Pomoże to w wykorzystaniu tej platformy w ocenie ryzyka przez panele naukowe EFSA, miejmy nadzieję, że w niedalekiej przyszłości. Oczywiście EFSA chce udostępnić to wsparcie innym agencjom UE i organom krajowym.

Jesteśmy u progu nowej ery w ocenie ryzyka chemicznego, która przyniesie nie tylko pożądane zmniejszenie potrzeby przeprowadzania testów na zwierzętach, o które tak bardzo prosili obywatele, ale także dalszą poprawę jakości i przydatności danych wykorzystywanych w ocenach.

Źródło: https://www.efsa.europa.eu/en/news/introducing-tkplate-food-safety-without-animal-testing