Podstawa prawna 

Zmiana została uchwalona na mocy ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z niniejszą nowelizacją, ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym, będzie określać również zasady:

1) ustalania i pobierania opłaty od napojów z dodatkiem substancji o właściwościach słodzących, o których mowa w art. 12a ust. 1 pkt 1, oraz kofeiny lub tauryny w produkcie gotowym do spożycia;

2) sprzedaży i oznaczenia napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny w produkcie gotowym do spożycia.

Treść nowelizacji 

Oprócz zmiany zakresu obowiązywania ustawy, dodano szereg nowych przepisów dotyczących m.in. sprzedaży i oznaczania napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny oraz ewentualnych kar za ich nieprzestrzeganie. Zgodnie z najnowszymi przepisami „Za napój z dodatkiem kofeiny lub tauryny w rozumieniu niniejszego rozdziału uważa się wyrób w postaci napoju będący środkiem spożywczym, ujęty w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w klasie 10.89 oraz w dziale 11, w którego składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nim naturalnie.”. 

Zakaz sprzedaży 

Jednocześnie, zgodnie z art. 12m niniejszej ustawy, zabroniono sprzedaży napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny:

1) osobom poniżej 18. roku życia;

2) na terenie jednostek systemu oświaty, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900 i 1672);

3) w automatach.

Natomiast w sytuacji, gdy sprzedawca będzie miał wątpliwości co do pełnoletności kupującego, może zażądać okazania dokumentu potwierdzającego wiek kupującego. Osobie, która pomimo powyższego zakazu sprzedaje napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny, będzie groziła kara grzywny do 2000 zł. Taka sama kara została przewidziana dla kierownika zakładu handlowego lub gastronomicznego, który nie dopełnia obowiązku nadzoru i przez to dopuszcza do popełnienia w tym zakładzie wykroczenia. 

Nowe wymogi dotyczące znakowania 

W przypadku oznaczenia opakowania jednostkowego wyrobu, powinien on zawierać widoczną, czytelną oraz umieszczoną w sposób nieusuwalny i trwały informacją o treści „Napój energetyzujący” lub „Napój energetyczny”. Do takiego oznaczania opakowań zostali zobowiązani producenci lub importerzy napoju z dodatkiem kofeiny lub tauryny. Za niespełnienie powyższych wymogów grozi grzywna do 200 000 zł albo kara ograniczenia wolności. Obydwie te kary mogą również zostać orzeczone łącznie. Jeżeli czyn ten został popełniony w zakresie działalności przedsiębiorcy, za sprawcę czynu zabronionego uznaje się osobę odpowiedzialną za produkcję lub import napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny. 

Okresy przejściowe 

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 września 2023 r., jednakże art. 1 określający zakres stosowania ustawy, wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. 

Pełen tekst ustawy dostępny jest pod adresem:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230001718/O/D20231718.pdf