Zapisz się do newslettera
Najważniejsze informacje dla branży spożywczej!
Zapisz się na newsletter FoodFakty i bądź na bieżąco:
Przewiduje się, że globalna zmiana klimatu zmieni wzorce opadów atmosferycznych i temperatur na całym świecie, wpływając na szereg chorób zakaźnych, a zwłaszcza infekcje przenoszone przez żywność, np. przez Campylobacter.
W czasopiśmie Scientific Reports opublikowano badania naukowe, które dowodzą, że w krajach nordyckich może dojść do podwojenia liczby przypadków kampylobakteriozy do 2080 r. W swoich badaniach do analizy związku między klimatem a kampylobakteriozą oraz oszacowania wpływu zmian klimatycznych na przyszłe wzorce chorobowe, naukowcy wykorzystali dane z nadzoru krajowego w Danii, Finlandii, Norwegii i Szwecji. Stwierdzono, że prawie 6000 przypadków kampylobakteriozy rocznie w tych czterech krajach może być związanych jedynie ze zmianami klimatycznymi.
Przypadki kampylobakteriozy są powszechnie związane z zanieczyszczoną żywnością, jak drób lub napojami, jak niepasteryzowane mleko. Ostatnio jednak czynniki środowiskowe i behawioralne, takie jak kontakt z wodą do celów rekreacyjnych, narażenie zawodowe na fermach drobiu i w rzeźniach oraz kontakt ze zwierzętami domowymi, pojawiły się jako ważne drogi przenoszenia tych bakterii.
Wpływ klimatu
W badaniach wzięto pod uwagę łącznie ponad 64 tys. zgłoszonych przypadków kampylobakteriozy włączonych do ostatecznej bazy danych. W bazie tej znajdowali się jednak tylko pacjenci krajowi z Norwegii i Szwecji, ale zarówno krajowi, jak i przypadki nieznanego pochodzenia z Danii i Finlandii. W okresie bazowym w latach 2000-2015 średnia roczna liczba zachorowań na 100 tys. osób w tych czterech krajach wynosiła 42 (od 25 w Norwegii do 60 w Danii). Przewiduje się, że liczba ta wzrośnie do 117 w latach 2080-2089. W badaniach uwzględniono również opady i temperaturę, liczbę dni upalnych i dni z dużymi opadami w latach 2000-2015, w badanych regionach.
Badacze obliczyli nadmierną liczbę przypadków spowodowanych wyłącznie zmianami klimatycznymi. Wyniki wykazały, że zmiany klimatyczne mogą spowodować średnio o 145 przypadków kampylobakteriozy rocznie więcej od 2040 do 2049 r. i prawie 1500 do końca lat 80. XXI w., w każdym z tych krajów. Efekt ten był mniej wyraźny w Szwecji.
Modele dla Campylobacter i klimatu wykazały, że liczba zachorowań w dowolnym tygodniu w okresie letnim rosła znacznie wraz ze wzrostem temperatury i obfitymi opadami w poprzednim tygodniu, co sugeruje, że jest to droga nieżywnościowa. Wzrost fal upałów w dowolnym tygodniu w lecie, jak również wzrost opadów w zimie zmniejszał liczbę przypadków zakażeń Campylobacter zgłoszonych tydzień później.
Badacze oszacowali skutki arbitralnych zmian klimatycznych w modelach poprzez zmianę różnych zmiennych. Na przykład, 1-milimetrowy wzrost opadów przy niezmienionych wszystkich innych zmiennych, w dowolnym regionie, w dowolnym tygodniu w lecie spowoduje 38-proc. wzrost liczby przypadków kampylobakteriozy w tym regionie w następnym tygodniu.
Zmiana sezonowości występowania
Prognozy wskazują, że liczba zachorowań spowodowanych Campylobacter w czterech krajach nordyckich łącznie może wzrosnąć o 25% do końca lat 40. i o 196% do końca lat 80., w porównaniu z poziomem bazowym w latach 2000-2015. Oddziaływania różnią się w zależności od kraju i okresu czasu, przy czym największy wzrost przewidywany jest w Danii i Norwegii pod koniec tego okresu.
W modelach przewiduje się także zmianę przyszłego rozkładu sezonowego przypadków. Obecnie zakażenia Campylobacter zwiększają się wiosną i latem, a od lipca do września zgłaszana jest prawie połowa całkowitej rocznej liczby przypadków.
W latach 2040-2059 wzór ten pozostanie podobny, chociaż wysoki sezon potrwa do listopada. W późniejszych scenariuszach zmienność sezonowa staje się mniej wyraźna, a liczba zachorowań rośnie od kwietnia i pozostaje wyższa do listopada. Oznacza to, że tylko 1/3 przypadków będzie zgłaszana w okresie od lipca do września.
Przenoszenie się choroby spowodowanej przez bakterie Campylobacter odzwierciedla wskaźniki zakażenia stad kurcząt oraz zachowania ludzi, takie jak: grillowanie i aktywność na świeżym powietrzu, które zależą od pogody i mogą się zmieniać wraz ze zmieniającym się klimatem.
Naukowcy stwierdzili, że wyniki prawdopodobnie zawyżają przyszłą liczbę zachorowań, ponieważ systemy ochrony zdrowia publicznego zostaną dostosowane do większej liczby zachorowań poprzez podjęcie bardziej zdecydowanych działań w celu zmniejszenia zachorowalności.
Ustalenie, w jaki sposób ekstremalne zjawiska pogodowe i zmiany klimatyczne wpływają na kampylobakteriozę, może stanowić podstawę dobrze ukierunkowanych systemów wczesnego ostrzegania na obszarach wrażliwych oraz lepszego ukierunkowania środków zapobiegawczych i kontrolnych, potencjalnie zmniejszając wpływ Campylobacter na zdrowie publiczne i gospodarkę na tych obszarach.
Przeczytaj także
Eksperci EFSA dokonali przeglądu możliwości kontroli w gospodarstwach w odniesieniu do Campylobacter u kurcząt hodowanych z przeznaczeniem na produkcję mięsa oraz ocenili zalety i wady każdego ze środków.
Nadużywanie antybiotyków, duża liczba zwierząt i niska różnorodność genetyczna wynikające z intensywnej hodowli zwiększają ryzyko przenoszenia patogenów zwierzęcych na ludzi.
Nowe badania obejmujące całe sekwencjonowanie genomu szczepów Campylobacter sugerują, że ma on tendencje do mutowania, co ma konsekwencje zarówno dla wykrywania, jak i kontroli tego patogenu.