Ogólny kontekst 

Zaproponowany przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi projekt dotyczy nowelizacji przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych. Zmiany dotyczą przede wszystkim napojów wprowadzanych do obrotu jako nalewki. Oprócz tego, jak wskazano w treści uzasadnienia projektu, celem nowelizacji jest „wprowadzenie wymagania podawania dla napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,2% objętościowych, które są oferowane do sprzedaży konsumentowi finalnemu lub zakładom żywienia zbiorowego bez opakowania, lub w przypadku pakowania takich napojów w pomieszczeniu sprzedaży na życzenie konsumenta finalnego lub ich pakowania do bezzwłocznej sprzedaży informacji o zawartości alkoholu w takim napoju;” oraz „zniesienie wymagania podawania informacji o wykazie składników dla napojów o zawartości alkoholu wyższej niż 1,2% objętościowych, które są oferowane do sprzedaży konsumentowi finalnemu lub zakładom żywienia zbiorowego bez opakowania lub w przypadku pakowania takich napojów w pomieszczeniu sprzedaży na życzenie konsumenta finalnego lub ich pakowania do bezzwłocznej sprzedaży”. 

Definicja nalewki

Zgodnie z planowanymi zmianami „W oznakowaniu napoju alkoholowego w rozumieniu art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2023 r. poz. 165, 240, 535 i 803) można dodatkowo umieścić określenie >>nalewka<<, w przypadku gdy ten napój jest napojem spirytusowym, który spełnia wymagania, o których mowa w art. 2 lit. a–c oraz e i f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787 (…) i został wyprodukowany w sposób określony w art. 2 lit. d (i) tiret drugie rozporządzenia 2019/787”.

Zgodnie z przywołanym art. 46 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, napojem alkoholowym jest produkt przeznaczony do spożycia zawierający alkohol etylowy pochodzenia rolniczego w stężeniu przekraczającym 0,5% objętościowych alkoholu. Natomiast w myśl art. 2 lit. a–c oraz e i f rozporządzenia 2019/787, napój spirytusowy, musi być napojem alkoholowym spełniającym następujące kryteria: 

a) jest przeznaczony do spożycia przez ludzi;

b) ma szczególne właściwości organoleptyczne;

c) jego minimalna objętościowa zawartość alkoholu wynosi 15 %, z wyjątkiem napojów spirytusowych, które spełniają wymogi kategorii 39 w załączniku I;

e) nie jest objęty kodami CN 2203 (piwo otrzymywane ze słodu), 2204 (wino ze świeżych winogron, włącznie z winami wzmocnionymi; moszcz gronowy, inny niż ten objęty pozycją 2009), 2205 (wermut i pozostałe wina ze świeżych winogron aromatyzowane roślinami lub substancjami aromatycznymi), 2206 (pozostałe napoje fermentowane [na przykład cydr, perry i miód pitny, saké]; mieszanki napojów fermentowanych oraz mieszanki napojów fermentowanych i napojów bezalkoholowych, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone) ani 2207 (alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu 80 % obj. lub większej; alkohol etylowy i pozostałe wyroby alkoholowe, o dowolnej mocy, skażone);

f) jeżeli przy jego produkcji dodano wodę, która może być destylowana, demineralizowana, dejonizowana lub zmiękczona:

(i) jakość tej wody spełnia wymogi dyrektywy Rady 98/83/WE i dyrektywy 2009/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady; oraz

(ii) zawartość alkoholu w napoju spirytusowym, po dodaniu wody, nadal jest zgodna z minimalną objętościową zawartością alkoholu określoną w lit. c) niniejszego artykułu lub w odpowiedniej kategorii napoju spirytusowego określonej w załączniku I.

Metoda produkcji i znakowanie 

Jedyny dozwolony sposób produkcji nalewki, określony  art. 2 lit. d (i) tiret drugie rozporządzenia 2019/787 nakazuje, aby nalewka była wyprodukowana z wykorzystaniem metody macerowania lub podobnego przetwarzania surowców roślinnych w alkoholu etylowym pochodzenia rolniczego, destylatach pochodzenia rolniczego lub napojach spirytusowych, lub w ich połączeniu.

Oprócz tego, w procesie jego produkcji przewidziano możliwość dodania jedynie następujących składników:

1. innych produktów rolniczych i środków spożywczych, o których mowa w art. 2 lit. d (i) w tiret trzecim tiret piąte i szóste rozporządzenia 2019/787, których macerowanie lub podobne przetwarzanie, o których mowa w art. 2 lit. d (i) tiret drugie rozporządzenia 2019/787, odbywa się przez co najmniej 15 dni, a skutkiem tej maceracji lub tego przetwarzania jest uzyskanie dominującego smaku pochodzącego z produktów rolniczych lub środków spożywczych; 

2) produktów słodzących, o których mowa w art. 4 pkt 9 lit. a, c oraz d rozporządzenia 2019/787.

2. Produkty rolnicze i środki spożywcze określone w ust. 1 pkt 1 nie obejmują: 

1) soków owocowych, moszczów owocowych i zagęszczonych soków owocowych, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich (Dz. U. z 2023 r. poz. 550);

2) wyrobów winiarskich w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich.

Dodatkowo ustawodawca w ramach projektu przewidział warunki posługiwania się określeniem „nalewka”, które można uzupełniać nazwami dominującego smaku pochodzącego z surowców stosowanych w procesie maceracji lub podobnego przetwarzania, o których mowa w art. 2 lit. d (i) tiret drugie rozporządzenia 2019/787.

Przebieg procesu legislacyjnego można śledzić pod adresem:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12375251/katalog/12995882#12995882