Komisja zaproponowała wspólne kryteria zwalczania pseudoekologicznego marketingu i wprowadzających w błąd twierdzeń dotyczących ekologiczności.

Ogólny kontekst 

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Komisję, „53,3 proc. zbadanych twierdzeń dotyczących ekologiczności w UE uznano za niejasne, wprowadzające w błąd lub niewystarczająco uzasadnione, a 40 proc. – za bezpodstawne”. Taki stan rzeczy doprowadził do konieczności uchwalenia odpowiednich przepisów ustanawiających jasne ramy prawne dla posługiwania się ekologicznymi oznaczeniami, co ma być korzystne zarówno dla przedsiębiorców jak i konsumentów. 

Projekt dyrektywy

Efektem prac w tym zakresie jest projekt Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uzasadnienia i przekazywania wyraźnych oświadczeń środowiskowych (tzw. dyrektywa w sprawie zielonych oświadczeń, ang. Green Claims Directive). Ogólnym założeniem projektu jest ograniczenie nieuczciwych i wprowadzających w błąd działań firm poprzez wprowadzenie minimalnych norm dotyczących uzasadnienia „ekologicznego” twierdzenia i sposobu jego przekazywania. Ma to doprowadzić do większej rozpoznawalności firm, których produkty powstają w zrównoważony sposób, a także przeciwdziałać nieuczciwym praktykom rynkom polegającym na tzw. greenwashingu. 

Założenia projektu 

Celem przepisów jest również ograniczenie liczby systemów oznakowania ekologicznego (obecnie funkcjonuje ich ponad 230, co wprowadza konsumentów w dezorientację oraz obniża poziom zaufania w przedmiocie ich wiarygodności i jakości produktów) oraz uregulowanie warunków tworzenia nowych, publicznych i prywatnych, systemów oznakowania. Co ważne, jak wskazano w komunikacie prasowym Komisji: „Aby kontrolować mnożenie się takich oznaczeń, wprowadzanie nowych publicznych systemów oznakowania nie będzie możliwe, chyba że zostaną opracowane na szczeblu UE.”. Warunkiem wprowadzenia nowego oznaczenia będzie udowodnienie, że jest ono bardziej zaawansowane w zakresie ochrony środowiska niż istniejące systemy, i uzyskanie odpowiedniego zezwolenia. 

Podstawą posługiwania się oznaczeniami dotyczącymi ekologiczności produktu będzie obowiązkowa niezależna weryfikacja twierdzenia i przedstawienie potwierdzających je dowodów naukowych. Jej celem będzie zbadanie realnego wpływu produktu na środowisko, w szczególności z uwzględnieniem kluczowych elementów jego produkcji. Wśród ogólnych cech jakie będzie musiało spełniać oznakowanie ekologiczne wyróżnia się następujące elementy: wiarygodność, przejrzystość, weryfikowanie przez niezależne podmioty oraz poddawane regularnym przeglądom. 

Rola konsumentów i nowe warunki znakowania 

W uzasadnieniu projektu wskazano również jak istotną rolę w procesie transformacji zmierzającej ku bardziej przyjaznym dla środowiska rozwiązaniom produkcyjnym odgrywają konsumenci. To od ich decyzji w dużym stopniu zależy rozwój firm wprowadzających ekologiczne rozwiązania, dlatego powinni oni mieć zagwarantowany dostęp do rzetelnych informacji na temat produktów oraz możliwość podejmowania racjonalnych decyzji. Według założeń projektu, twierdzenia dotyczące produktu będą musiały być przekazywane w sposób jasny, bez wykorzystywania zagregowanych wyników oceny oddziaływania na środowisko (chyba, że przepisy będą na to zezwalać). Natomiast w przypadku porównywania produktu z innymi, to wówczas takie porównania powinny być formułowane w oparciu o równoważne informacje i dane.

Więcej informacji na ten temat znajdziesz w komunikacie prasowym Komisji:

https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_23_1692 

Pełen tekst projektu dyrektywy w języku angielskim dostępny jest pod adresem: 

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=COM:2023:0166:FIN