W ostatnim miesiącu roku 2021 zostało uchwalonych 90 zmian w prawie żywnościowym, na co złożyło 31 zmian w polskim prawie oraz 59 w prawie unijnym. 

W prawie polskim obszarem, który podlegał szczególnie wielu zmianom były przepisy związane z podatkami i akcyzami. Nowelizacje wszelkich stawek, opłat, podatków i ceł odnoszących się do  środków spożywczych najczęściej znajdowały się pośród zbiorczych zmian aktualizujących akty dotyczące prawa podatkowego. Istotne znaczenie z punktu widzenia zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej ma zmiana wzoru służącego do wyliczania limitu kwoty zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego. Ustalono także maksymalny limit wydatków z budżetu państwa będących skutkiem finansowym ustawy, który w roku 2022 wynosi 160 600 tys. zł. Zmieniono również stawki dotyczące akcyzy m.in. na alkohol etylowy, która obecnie wynosić będzie 8 811,00 zł od 1 hektolitra alkoholu etylowego 100% vol. zawartego w gotowym wyrobie. Natomiast w przypadku akcyzy na piwo stawka wynosi 12,04 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu, a w odniesieniu do akcyzy na wino wynosi 245,00 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu.

W odniesieniu do suplementów diety zmieniono wykaz form chemicznych witamin i składników mineralnych, które mogą być stosowane w produkcji suplementów diety. W przypadku niacyny dodano nazwę „chlorek rybozydu nikotynamidu”, natomiast do wykazu składników mineralnych dodano „cytrynian jabłczan magnezu”. 

Dla producentów soków i nektarów owocowych istotne znaczenia ma zmiana załącznika do rozporządzenia regulującego wymagania jakości handlowej soków i nektarów owocowych. Załącznik ten określa minimalne wartości w skali Brixa dla odtworzonego soku owocowego i odtworzonego przecieru owocowego. Oprócz tego znowelizowano podstawę prawną wymagań prawnych wobec wody stosowanej przy odtwarzaniu. Obecnie są one określone przepisami rozporządzenia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. 

Natomiast w przypadku branży opakowaniowej ważne jest doprecyzowanie warunków zaliczania masy odpadów opakowaniowych do poddanych recyklingowi oraz szczegółowe wskazanie jego podstawy prawnej w prawie unijnym, która jest niezbędna w celu prawidłowego stosowania przepisów. Wskazano m.in., że aby dany materiał opakowania mógł zostać uznany za dominujący masa każdego z pozostałych materiałów zawartych w tym opakowaniu nie może przekraczać 5% całkowitej masy tego opakowania. 

Ważnym krokiem zmierzającym do podnoszenia konkurencyjności na rynku oraz przeciwdziałaniu praktykom monopolowym jest uchwalenie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Ustawa określa zasady i tryb przeciwdziałania, w celu ochrony interesu publicznego, a także właściwość organów. Przepisy ustawy stosuje się do umów nabycia produktów rolnych lub spożywczych, zawieranych między nabywcami tych produktów a ich dostawcami. 

Wciąż pojawiają się nowe ogniska chorób zakaźnych zwierząt. W przypadku afrykańskiego pomoru świń nowe ogniska pojawiły się u świń dzikich w Niemczech, w kraju związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie; w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, mazowieckim, podkarpackim i dolnośląskim; na Słowacji, w powiecie Humenné oraz u świń utrzymywanych w Polsce, w województwie świętokrzyskim. Natomiast w przypadku wysoce zjadliwej grypy ptaków nowe ogniska pojawiły się w Zjednoczonym Królestwie, Bułgarii, Czechach, Niemczech, Irlandii, we Włoszech, na Węgrzech, w Niderlandach, we Francji, w Chorwacji, Portugalii, Polsce i na Słowacji.

Nowelizacje przepisów związanych z cłami nie ominęły także prawa unijnego, w ramach którego uchwalono szereg aktów odnoszących są do tej kwestii. Jednym z nich było określenie wielkości progowych (tj. Wielkości przywozu, która w dowolnym roku przekracza pewien określony poziom) na lata 2022 i 2023 dla przywozu niektórych warzyw i owoców jak np. cukinie (wielkość progowa w tonach: 157 892), karczochy (10 744) oraz pomarańcze (313 919). Rozporządzenie stosuje się od dnia 1 stycznia 2022 r. do 30 czerwca 2023 r., ale niektóre wielkości progowe mogą obowiązywać tylko w wybranym okresie czasu. 

Ciekawą inicjatywą, która wprawdzie nie jest jeszcze źródłem, ale może się nim stać w przyszłości, jest rejestracja europejskiej inicjatywy obywatelskiej „»Green VAT« – unijny zielony VAT sprzyjający zrównoważonym i ekologicznym produktom i usługom”. Celem inicjatywy jest wprowadzenie obniżek podatku dla tych produktów, które są ekologiczne, produkowane w sposób zrównoważony i przyjazne dla środowiska. Inicjatywa będzie w dalszej kolejności podlegała odpowiedniej procedurze, której efektem może być uchwalenie nowego prawa. 

Na gruncie urzędowych kontroli warto zwrócić uwagę na nowelizację poziomów częstotliwości kontroli identyfikacyjnych i kontroli bezpośrednich przesyłek zwierząt i towarów; np. w odniesieniu do produktów złożonych, które nie muszą być transportowane ani przechowywane w kontrolowanych temperaturach i które zawierają produkty przetworzone pochodzenia zwierzęcego inne niż przetworzone mięso (pod pewnymi warunkami) oraz pochodzą z państw i regionów, z których przywóz jest dozwolony, częstotliwość kontroli została zmniejszona do 5%. 

W odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości ustalono NDP w przypadku morfiny i kodeiny, wyrażone w ekwiwalentach morfiny, dla nasion maku wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego oraz dla wyrobów piekarniczych zawierających nasiona maku lub ich produkty pochodne. W efekcie, najwyższy dopuszczalny poziom alkoidów opium w wyrobach piekarniczych zawierających nasiona maku lub ich produkty pochodne wynosi 1.50 mg/kg, a w przypadku całych, mielonych lub rozdrobnionych nasion maku 20 mg/kg. 

Wraz z 1 stycznia 2022 zaczęły być stosowane nowe przepisy ws. rolnictwa ekologicznego. W związku z tym konieczne było uchwalenie szeregu przepisów doprecyzowujących nowe wymogi. Jednym z nich było określenie wzoru certyfikatu uzupełniającego poświadczającego niestosowanie antybiotyków w ekologicznej produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego do celów wywozu. Certyfikat jest wydawany na wniosek podmiotów lub grup podmiotów posiadających odpowiedni certyfikat produkcji ekologicznej. Oprócz tego określono jakie produkty ekologiczne i produkty w okresie konwersji wprowadzane do Unii są zwolnione z kontroli urzędowych w punkcie kontroli granicznej pierwszego przybycia do Unii. Są to m.in. produkty inne niż te, które podlegają urzędowym kontrolom na mocy przepisów rozporządzenia 2017/625. Ustalono także m.in. warunki przeprowadzania kontroli ekologicznych w formie kontroli identyfikacyjnych i bezpośrednich w punktach kontroli innych niż punkty kontroli granicznej.

Podcast dostępny jest także na największych platformach streamingowych takich jak np. Spotify, Apple Podcasts oraz Google Podcast. Zapraszamy do śledzenia i obserwowania naszego kanału! Wszystkie niezbędne linki znajdziesz poniżej.

Spotify: link

Apple Podcasts: link

Google Podcasts: link

Pocket Casts: link

Anchor: link

Chcesz dowiedzieć się więcej na temat zmian w prawie żywnościowym? Zależy Ci, abyś był/-a na bieżąco z najnowszymi analizami zagrożeń i ryzykami bezpieczeństwa żywności? Nie czekaj i zapisz się już dziś na Warsztaty Strefy Managera - Prawo, RASFF, zafałszowania oraz temat specjalny - Kultura Bezpieczeństwa Żywności - Styczeń 2022 - branża spożywcza, opakowania, suplementy diety! Uwaga! Zmiana terminu: warsztaty odbędą się 21 stycznia o godzinie 11:00.

Link do zapisów: 

https://foodfakty.pl/warsztaty-strefy-managera-prawo-rasff-zafalszowania-oraz-temat-specjalny-kultura-bezpieczenstwa-zywnosci-styczen-2022-branza-spozywcza-opakowania-suplementy-diety 

Potrzebujesz więcej szczegółów? Zapoznaj się z PEŁNYM przeglądem zmian w prawie żywnościowym, gdzie każda nowelizacja opatrzona została krótkim komentarzem oraz linkiem do zmienionego aktu prawnego, co znacząco ułatwia poruszania się między poszczególnymi przepisami.

Pełny raport LEX Scan dostępny jest pod adresem: https://foodfakty.pl/pelna-wersja-przeglad-zmian-w-przepisach-prawa-zywnosciowego-grudzien-2021

Podstawowa wersja PDF: https://foodfakty.pl/przeglad-zmian-w-przepisach-prawa-zywnosciowego-grudzien-2021