Bezpieczeństwo żywności i żywienia - komentarz
Centrum Prawa Żywnościowego
Informacje o wydarzeniu
eFORUM Prawa żywnościowego to wydarzenie online, które na stałe wpisało się w kalendarz ważnych spotkań dla branży spożywczej. W dniach 25-26 kwietnia 2024 r. już po raz siódmy omówione zostaną najważniejsze zagadnienia prawa żywnościowego. eFORUM to jednak nie tylko teoretyczne wykłady, lecz przede wszystkim dziesiątki pytań zadawanych w trakcie wystąpień oraz setki uczestników.
W tegorocznej wiosennej edycji eFORUM Prawa żywnościowego motywem przewodnim będą najnowsze zmiany w prawie żywnościowym oraz nadchodzące wyzwania regulacyjne. W trakcie dwóch dni szkolenia, wygłoszone zostaną 22 referaty, które podzielone zostały na 4 bloki tematyczne takie jak:
-wybrane aspekty znakowania środków spożywczych;
-dodatki, składniki, limity i inne zmiany prawne;
-opakowania, zrównoważona produkcja, raportowanie, nowe obowiązki producentów;
-rynki eksportowe i międzynarodowy panel ekspercki.
Nowością tegorocznej edycji będą wystąpienia zagranicznych prelegentów.
Ważne linki
Pełen program wydarzenia wraz z sylwetkami ekspertów znajdziesz pod adresem:
http://foodfakty.pl/media/eFORUM-Prawa-Kwiecień-2024.pdf
Zapisy na dzień 1:
Zapisy na dzień 2:
Międzynarodowy panel ekspercki
Podczas zbliżającego się wydarzenia, po raz pierwszy zostanie zaprezentowany anglojęzyczny panel zagranicznych ekspertów, którzy podzielą się z uczestnikami swoją wiedzą w zakresie wybranych problemów dotyczących handlu zagranicznego. W gronie międzynarodowych ekspertów znalazł się: Gerardo Figueiredo Junior (Zeigler Advogados) z Brazylii, dr Christine Konnertz-Häußler (Grube · Pitzer · Konnertz-Häußler Rechtsanwälte/ Food Lawyers Network) z Niemiec oraz Toma Barbarasa (Toma Barbarasa Law Office) z Rumunii. Poniżej prezentujemy najważniejsze kwestie dotyczące rynków zagranicznych, które stanowić będą przedmiot dyskusji naszych ekspertów.
Brazylia
Gerardo Figueiredo Junior: Niewiele dziedzin prawa jest tak międzynarodowych jak prawo żywnościowe. W przeciwnym razie, dlaczego Brazylijczyk miałby rozmawiać z przyjaciółmi w Polsce o obecnym stanie produkcji żywności i regulacji sprzedaży w Brazylii? Czy w końcu tak odległy kraj mógłby być ciekawym miejscem na eksport tych produktów?
Odpowiedź brzmi tak. Mówimy przecież o kraju liczącym około 214 milionów mieszkańców, drugim co do wielkości rynku konsumenckim w obu Amerykach i najważniejszym kraju w Ameryce Południowej pod względem gospodarczym, plasującym się wśród trzech największych eksporterów żywności w różnych kategoriach, podkreślając między innymi eksport białka zwierzęcego, kawy, soi.
Oprócz towarów, Brazylia jest również ważnym producentem i eksporterem żywności przemysłowej, w tym napojów alkoholowych i bezalkoholowych.
Więc, czy mówimy o kraju samowystarczalnym? Nie, ponieważ Brazylia jest również głównym importerem żywności. Na przykład w 2022 roku kraj zakupił żywność o wartości prawie 160 miliardów dolarów, co pomaga zaopatrywać ten rynek w ponad dwieście milionów mieszkańców. Dla zobrazowania problematyki: oczekuje się, że Brazylia zaimportuje około 7,5 miliona ton pszenicy w latach 2023-2024.
Do intensywnego obiegu produktów przyczyniają się różni międzynarodowi partnerzy, dzięki czemu Brazylia jest naturalnym środowiskiem dla tego rynku. Biorąc pod uwagę tę rzeczywistość, tematy takie jak etykietowanie oraz perspektywy dla nowych produktów spożywczych, takich jak żywność pochodzenia roślinnego lub mięso wyhodowane w laboratorium, są tematami, które wzbudzają ciekawość profesjonalistów i naukowców chcących dowiedzieć się więcej o naszych krajowych regulacjach
Niemcy
Dr Christine Konnertz-Häußler: W Niemczech istnieje zakaz wzbogacania żywności w witaminę A lub D oraz minerały. Zakaz ten oznacza, że żywność wzbogacona tymi substancjami na ogół nie nadaje się do obrotu. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której podmiot działający na rynku spożywczym z siedzibą w Niemczech złożył wniosek i otrzymał zwolnienie z Federalnego Urzędu Bezpieczeństwa Żywności i Ochrony Konsumentów.
Artykuły spożywcze, które są dozwolone w innych państwach członkowskich UE, podlegają również ogólnemu zakazowi wprowadzania do obrotu w Niemczech, jeśli są wzbogacone witaminą A, D lub minerałami. Mogą być wprowadzane do obrotu w Niemczech, jeśli Federalny Urząd Ochrony Konsumentów i Bezpieczeństwa Żywności wydał ogólne orzeczenie zezwalające na wprowadzenie takiej wzbogaconej żywności z innych państw członkowskich Unii Europejskiej lub z Europejskiego Obszaru Gospodarczego do Niemiec i ich sprzedaż w Niemczech.
W swojej prezentacji dr. Konnertz-Häußler, LL.M., nakreśli podstawę prawną i tło niemieckiej ustawy o regulującej kwestie związane z witaminą A, witaminą D i minerałami, system ubiegania się o zwolnienie oraz przypadki, w których zwolnienie nie jest konieczne.
Pozostałe wystąpienia - zakres tematyki
Tematyka pozostałych wykładów będzie bardzo zróżnicowana, a każdy z nich opierać się będzie na konkretnych przykładach praktycznych. Jeden z referatów wygłosi mec. Ewa Kuczyńska z Kancelarii Prawnej GFP Legal, która omówi wybrane zmiany przepisów dotyczące sektora owoców i warzyw – w świetle rozporządzenia delegowanego Komisji 2023/2429: „W listopadzie ubiegłego roku Komisja Europejska opublikowała nowe przepisy dotyczące sektora owoców i warzyw oraz przetworów owocowych i warzywnych. Celem zmian jest w szczególności harmonizacja i uproszczenie przepisów dotyczących norm handlowych i kontroli zgodności w ww. sektorach. Podczas prezentacji będę miała przyjemność przybliżyć uczestnikom konferencji najważniejsze aspekty tych zmian, w tym m.in. w zakresie norm handlowych dot. sektora owoców i warzyw, wprowadzenia obowiązkowego znakowania krajem pochodzenia niektórych owoców suszonych, czy dojrzewających bananów, uzupełnienia przepisów dotyczących darowizn oraz ograniczenia stosowania określeń sugerujących wyższą jakość produktów (np.: „najwyższa jakość”, „premium”, lub podobnych sformułowań). Wspomnę również o zmianach wprowadzonych Rozporządzeniem Wykonawczym Komisji (UE) 2023/2430 ustanawiającym przepisy dotyczące kontroli zgodności norm handlowych w odniesieniu do sektora owoców i warzyw, niektórych przetworów owocowych i warzywnych oraz sektora bananów, w szczególności w zakresie tworzenia bazy danych handlowców na potrzeby działań kontrolnych.”.
Oprócz Ewy Kuczyńskiej, z ramienia Kancelarii GFP Legal wystąpi również mec. Bartosz Fogel, który omówi tematykę marnotrawienia żywności. „Według danych ONZ na świecie co roku marnuje się 1,3 mld ton żywności nadającej się do spożycia, co stanowi niemal 1/3 produkcji żywności na ziemi. W Polsce rocznie marnuje się prawie 5 mln ton żywności, co przekłada się na ok. 127 kg zmarnowanej żywności w ciągu roku w przeliczeniu na każdego polskiego obywatela. Obok obowiązujących obecnie zarówno na szczeblu unijnym jak i krajowym regulacji, które mają przeciwdziałać marnowaniu żywności, KE zaproponowała ustanowienie prawnie wiążących celów w zakresie ograniczenia marnotrawienia żywności, a które państwa członkowskie mają osiągnąć do 2030 r. w ramach przeglądu dyrektywy ramowej w sprawie odpadów. Zmiana dyrektywy w sprawie odpadów wpłynie istotnie na branżę spożywczą, w tym w szczególności na podmioty zajmujące się przetwórstwem, produkcją i handlem żywnością. W ramach eFORUM uczestnicy otrzymają kompleksową, ekspercką wiedzę dotyczącą już wdrożonych oraz planowanych działań i inicjatyw na szczeblu unijnym i krajowym, mających na celu przeciwdziałanie marnotrawieniu żywności. Przedstawię również związane z nimi wymogi i oczekiwania stawiane przedsiębiorcom z sektora spożywczego. Zapraszam!”.
To jednak nie jedyne regulacje związane z szeroko rozumianą ochroną środowiska, które stanowić będą przedmiot dyskusji podczas eFORUM. Patryk Kalinowski z Food Law Centrum Prawa Żywnościowego i Produktowego będzie mówił o wdrażaniu dyrektywy SUP, czyli nowej opłaty konsumenckiej i producenckiej dot. opakowań, ze szczególnym uwzględnieniem tego, o czym powinien pamiętać producent wyrobów spożywczych. „Zmiany regulacji opakowaniowych nie omijają branży spożywczej. Jedną z najbardziej istotnych nowości w tym obszarze jest wdrożenie polskich przepisów do dyrektywy SUP, czyli tzw. dyrektywy plastikowej. Przyjęte regulacje przewidują m.in. nowe opłaty – tzw. konsumencką i producencką dotyczące jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych. Pomimo tego, że mogą się one kojarzyć głównie ze sprzedażą na wynos dań cateringowych oraz kawy, to jednak producenci gotowych wyrobów nie są całkowicie wolni od obowiązków w ich zakresie. O czym zatem będziemy mówić?
Z ochroną środowiska ściśle powiązane są również przepisy związane z przeciwdziałaniem wylesianiu, które nakładają na przedsiębiorców nowe obowiązki. To zagadnienie przybliży dr Agnieszka Szymecka-Wesołowska z Food Law Centrum Prawa Żywnościowego i Produktowego. "Jednym z ważnych elementów pakietu legislacyjnego Zielonego Ładu i Strategii od Pola do Stołu jest przyjęte w zeszłym roku Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1115 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów. Rozporządzenie to zacznie być stosowane 30 grudnia 2024 r., ale ponieważ wprowadza szereg szczegółowych obowiązków dla europejskich przedsiębiorstw już dziś należy się na nie przygotować. O czym zatem będziemy mówić?
W prawie unijnym na uwagę zasługuje również nowa rezolucja parlamentu europejskiego w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności, która stanowić będzie przedmiot wykładu dr Żanety Zemły-Pacud z Kancelarii Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy. „18 stycznia 2024 r. Parlament Europejski (PE) przyjął Rezolucję w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (2023/2081(INI)). Oświadczenia żywieniowe na terenie Polski oraz całej Unii Europejskiej uregulowane są przez Rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 404, str. 9 z późn. zm.). Jak wynika z podsumowania raportu Komisji Europejskiej – CLYMBOL (Rola oświadczeń zdrowotnych i symboli związanych ze zdrowiem w zachowaniach konsumenckich) ok. jedna czwarta wszystkich środków spożywczych na terenie UE zawiera oświadczenia żywieniowe lub zdrowotne.
Zgodnie z przyjętą w 2011 r. strategią „Od pola do stołu”, głównym celem prawodawstwa unijnego powinno być zapewnienie zdrowszej i bardziej zrównoważonej żywności w Europie, co wiąże się również z jasnym i transparentnym informowaniem konsumentów o wartościach odżywczych produktów spożywczych. Na kanwie tak ambitnych celów unijnej polityki żywnościowej Parlament Europejski przyjął Rezolucję, w której podjął szereg zagadnień i bieżących wyzwań związanych z rynkiem żywnościowych. Najważniejsze z nich to:
Celem wystąpienia jest zaprezentowanie stanowiska i argumentacji Parlamentu Europejskiego w zakresie wymienionych zagadnień, a także przedstawienie charakteru prawnego rezolucji i znaczenia rezolucji PE jako istotnego elementu kształtowania ram prawnych wspólnych polityk unijnych.”.
W odniesieniu do znakowania duże znaczenie mają również planowane zmiany dot. tzw. oświadczeń pending. Odpowiedzi na pytanie jak pytanie prejudycjalne może wpłynąć na możliwość stosowania oświadczeń udzieli mec. Magdalena Wawrzyniak z Food & Pharma Legal. „Oświadczenia zdrowotne pending są podstawą komunikacji nt. funkcji składników roślinnych suplementów diety.
Planowana jest zmiana ograniczającą lub wyłączająca możliwości ich stosowania. Orzeczenie prejudycjalne które ma zostać wydane w tym roku ma rozstrzygnąć tę kwestę. Orzeczenie dotyczyć ma również oświadczeń o nieswoistych korzyściach składników suplementów diety.
Pod koniec 2023 r. Parlament Europejski wydał rezolucję, w której wskazał, że EFSA i Komisja Europejska powinny niezwłocznie ocenić oświadczenia pending i zakazać stosowania część z nich tj. oświadczeń wcześniej negatywnie ocenionych przez EFSA.
Podczas prezentacji powiem jakich zmian i w jakim czasie możemy się spodziewać oraz gdzie monitorować prace nad tymi zmianami.”.
Mec. Magda Wawrzyniak podejmie również kwestię grzybów jako składników suplementów diety i przeanalizuje przepisy rozporządzenia, katalog novel food, praktyka GIS, stanowiska innych Państw członkowskich. „ Grzyby takie jak m.in. soplówka, reishi, cordyceps coraz częściej są składnikami suplementów diety. Wiele grzybów wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych. Aspekty prawne związane z możliwością stosowania grzybów w suplementach diety czy innych środkach spożywczych mogą nie być jasne. Regulacje prawne dot. grzybów zawarte są bowiem zarówno w unijnych jak i krajowych przepisach i nie zawrze są spójne.
Podczas prezentacji wskażę jak sprawdzić czy dany grzyb oraz jakie jego części mogą być stosowane w suplementach diety. Przedstawię też przykłady z praktyki dotyczące podejścia Sanepidu i GIS do stosowania grzybów w suplementach diety, wskażę też dla jakich grzybów są dozwolone oświadczenia zdrowotne dot. ich wpływu na organizm człowieka.”.
Polecane produkty
Centrum Prawa Żywnościowego
Centrum Prawa Żywnościowego
Centrum Prawa Żywnościowego
Strefa Managera to unikalne narzędzia przyczyniające się do zwiększania wiedzy managerów i efektywności ich decyzji. Specjaliści FoodFakty samodzielnie i we wpółpracy z ekspertami Partnerów projektu sukcesywnie rozwijają ofertę strefy.
To comiesięczna analiza wszystkich przypadków produktów niebezpiecznych zgłoszonych do systemu RASFF, przegląd analiz ryzyka EFSA, zestawienie nowych limitów prawnych pozostałości w żywności EU-LEX, podsumowanie nowych przypadków zafałszowań, najciekawsze case study.
Miesięczne raporty FoodFakty LEX SCAN dostępne w formie inteligentnych plików Excel - zmiany krajowych i unijnych aktów prawnych.